پذیرفته شده برای پوستر

¹حامد عبدلی ؛ ²مهدی عابدی؛ ³رضا عرفانزاده

¹دانشجوی کارشناسی ارشد

²استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس،گروه مرتعداری

³دانشیار گروه مرتعداری دانشکده منابع طبیعی

گیاهان در تمام مراحل زندگی تحت تاثیر عوامل محیطی زیستگاه خود می‌باشند. دما یکی از عوامل محیطی است که علاوه بر تاثیری که بر القاء یا شکست خواب دارد، جوانه‌زنی بذر را نیز تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. اثر دما را با توجه به شرایط زیستگاه به دمای ثابت و دمای متناوب تقسیم بندی می‌کنند. در این مطالعه نمونه بذر دو گونه‌ی گندمی چندساله Melica ciliata L. و Poa bulbosa L. جمع‌آوری شده از پارک ملی گلستان تحت دو دمای متناوب(10-20) درجه سانتی‌گراد و (15-25) درجه‌ سانتی‌گراد و همچنین دمای ثابت(20) درجه سانتی‌گراد به مدت 45 روز در ژرمیناتور قرار داده شد. بررسی جوانه‌زنی در10 روز ابتدایی به صورت مستمر و سپس هر 4 روز یک‌بار تا پایان دوره صورت گرفت و دو پارامتر سرعت و درصد جوانه‌زنی اندازه گیری شد. نتیجه تست بیانگر این است که تیمارهای دمایی اعمال شده در سطح (P<0.05) تاثیر معنی‌داری بر سرعت جوانه‌زنی در هر دو گونه گذاشت. همچنین افزایش معنی‌دار در درصد جوانه‌زنی گونه‌ی P. bulbosa مشاهده شد ولی تاثیر نوسانات دمایی بر درصد جوانه‌زنی گونه‌ی M. ciliata معنی‌دار نبود. در بین تیمار‌های دمایی اعمال شده، گونه‌ی M. ciliata سریع‌ترین سرعت جوانه‌زنی در تیمار دمایی متناوب ( 15-25) درجه سانتی‌گراد، 78/2± 16 و در گونه‌ی P. bulbosa سریع‌ترین سرعت جوانه‌زنی برای تیمار دمایی (15-25) درجه سانتی‌گراد، 12/1± 44/12 مشاهده شد. بیشترین درصد جوانه‌زنی در گونه‌ی M. ciliata در دمای ثابت(20) درجه سانتی‌گراد، 5/1± 5/98 و در گونه‌ی P. bulbosa بیشترین درصد جوانه‌زنی در دمای متناوب(10-20) درجه سانتی‌گراد، 9/4± 74 بود. حفظ قابلیت جوانه‌زنی این دو گونه در نوسانات دمایی مورد مطالعه بیانگر این است که در صورت مساعد بودن دیگر عوامل محیطی در شرایط دمایی متفاوت(متناوب و ثابت) به خوبی جوانه می‌زنند. چنین سازگاری وسیعی به دما ممکن است فرصت را برای تولید بذر و پراکنش بیشتر گونه مهیا کند.

کلمات کلیدی: نوسانات دمایی؛ جوانه‌زنی؛ درصد جوانه‌زنی؛ سرعت جوانه‌زنی

مراتع ارسباران