شبیهسازی اثرات تغییر کاربری اراضی، بر فرسایش و رسوب، با استفاده از مدل ژئویپ مطالعه موردی حوضه سوتن چای آذربایجان شرقی
پذیرفته شده برای پوستر
نویسندگان
1مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی استان آذربایجان شرقی
2رئیس بخش آبخیزداری
3کارشناس محقق
چکیده
چکیده:
این تحقیق ، به بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی در میزان فرسایش و رسوب بهدستآمده در حوزه آبخیز ستن چای (عاشقلو) بهصورت شبیهسازیشده و با استفاده از مدل GEOWEPP میپردازد. GEOWEPP به معنی پروژه پیشبینی فرسایش آبی است، یک مدل کامپیوتری بسیار پیشرفته که میتواند میزان فرسایش و رسوب را بر روی دامنهها و در داخل آبراههها، برآورد کند. این مدل در کاربریهای کشاورزی، مرتع، جنگل و راهها قابلاستفاده است و میتوان گفت که GEOWEPP را مدل پیشرفتهی مدل WEPPبهحساب آورد. میانگین تحویل رسوب در واحد سطح ، از حوضهی آبخیز بهدستآمده برابر با9/0تن در هکتار در سال، رواناب 354925 مترمکعب در سال و با 6610.9 تن رسوب در سال به دست آمد. کل حوضه شامل 7 درصد جنگل، 17 درصد مرتع،8/11 درصد زمین زراعی و20/0درصد حاشیه رودخانه هست، به دلیل بیشتر بودن حجم جنگل در حوضه، مقدار رسوب بهدستآمده خیلی ناچیز و رضایتبخش است. نتایج نشان میدهد که با تغییر کاربری از جنگل به جنگلی که دچار آتشسوزی شده ،میانگین تحویل رسوب در سال در واحد سطح از9/0به1/3تن در هکتار در سال، میانگین رسوب از 6610 تن به 22307 تن در سال و رواناب از 354925 مترمکعب به 833282 مترمکعب در سال میرسد و با تغییر کاربری از جنگل به زمین زراعت دیم میانگین تحویل رسوب در سال در واحد سطح از9/0به1/17تن در هکتار در سال،میانگین رسوب از 6610 تن به 123337 تن در سال و رواناب از 354925 مترمکعب به 1703169 مترمکعب در سال تغییر خواهد یافت و نشانگر آن است که با تغییر کاربری جنگل، در صورت آتشسوزی موارد بهدستآمده حدود سه برابر و با تغییر جنگل به زمین زراعت ،حدود هفده برابر دچار فرسایش و رسوب بهدستآمده خواهد داشت که بیشتر به فاجعه شبیه است
این تحقیق ، به بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی در میزان فرسایش و رسوب بهدستآمده در حوزه آبخیز ستن چای (عاشقلو) بهصورت شبیهسازیشده و با استفاده از مدل GEOWEPP میپردازد. GEOWEPP به معنی پروژه پیشبینی فرسایش آبی است، یک مدل کامپیوتری بسیار پیشرفته که میتواند میزان فرسایش و رسوب را بر روی دامنهها و در داخل آبراههها، برآورد کند. این مدل در کاربریهای کشاورزی، مرتع، جنگل و راهها قابلاستفاده است و میتوان گفت که GEOWEPP را مدل پیشرفتهی مدل WEPPبهحساب آورد. میانگین تحویل رسوب در واحد سطح ، از حوضهی آبخیز بهدستآمده برابر با9/0تن در هکتار در سال، رواناب 354925 مترمکعب در سال و با 6610.9 تن رسوب در سال به دست آمد. کل حوضه شامل 7 درصد جنگل، 17 درصد مرتع،8/11 درصد زمین زراعی و20/0درصد حاشیه رودخانه هست، به دلیل بیشتر بودن حجم جنگل در حوضه، مقدار رسوب بهدستآمده خیلی ناچیز و رضایتبخش است. نتایج نشان میدهد که با تغییر کاربری از جنگل به جنگلی که دچار آتشسوزی شده ،میانگین تحویل رسوب در سال در واحد سطح از9/0به1/3تن در هکتار در سال، میانگین رسوب از 6610 تن به 22307 تن در سال و رواناب از 354925 مترمکعب به 833282 مترمکعب در سال میرسد و با تغییر کاربری از جنگل به زمین زراعت دیم میانگین تحویل رسوب در سال در واحد سطح از9/0به1/17تن در هکتار در سال،میانگین رسوب از 6610 تن به 123337 تن در سال و رواناب از 354925 مترمکعب به 1703169 مترمکعب در سال تغییر خواهد یافت و نشانگر آن است که با تغییر کاربری جنگل، در صورت آتشسوزی موارد بهدستآمده حدود سه برابر و با تغییر جنگل به زمین زراعت ،حدود هفده برابر دچار فرسایش و رسوب بهدستآمده خواهد داشت که بیشتر به فاجعه شبیه است
کلیدواژه ها
موضوعات