پذیرفته شده برای پوستر

¹رسول دوستی آتمیانلو ؛ ²مرتضی آقاپور

¹مروج امور کشاورزی

²کارشناس ارزیاب صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان آذربایجان شرقی

به‌دلیل اهمیت اقتصادی فندق، بررسی تنوع ژنتیکی آن در ارسباران، جهت گزینش ژنوتیپ‌های برتر و استفاده در برنامه‌های اصلاحی لازم می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از 34 صفت کیفی و 22 صفت کمی تنوع ژنتیکی 28 ژنوتیپ گزینش‌شده از منطقه فندقلوی اهر مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست‎آمده برخی از صفات مثل کلروفیل کل، طول شاتون، وزن پوشینه، وزن پوسته سخت و وزن 100 عدد میوه دارای ضریب تغییرات بالایی بودند. ضرایب همبستگی ساده نشان داد که بین برخی از صفات اندازه‌گیری شده از قبیل برگ، ابعاد و وزن میوه و مغز همبستگی مثبت و منفی معنی‌داری وجود دارد. تجزیه کلاستر و برش دندروگرام، ژنوتیپ‌ها را در فاصله ژنتیکی 4 تا 25 به دو گروه اصلی تقسیم کرد. تجزیه به عامل‌ها، 22 متغیر مورد ارزیابی را به 6 عامل اصلی کاهش داد که در مجموع 65/85 درصد واریانس کل را توجیه نمودند. میوه ژنوتیپ‌های مورد مطالعه در این پژوهش تنها به 3 فرم گرد، دوکی و پهن تقسیم شد که اکثر ژنوتیپ‌ها دارای شکل میوه گرد می‌باشند. محدوده زمانی رسیدن میوه‌ها در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نیمه دوم ماه مرداد تا نیمه اول شهریور متغیر بود و ژنوتیپ‌ها باهم اختلاف معنی‌داری داشتند. تمامی ژنوتیپ‌های موردبررسی پروتاندر بودند. باز شدن گل‌های نر و شروع گرده‌افشانی از اواسط بهمن تا اواخر بهمن و زمان ظهور کلاله‌ها از میان فلس‌های جوانه (مرحله نقطه قرمز) از اوایل اسفند تا اواسط اسفند متغییر بود. نتایج حاصل بیان‌گر وجود تنوع قابل‎توجه در اکثر صفات موردبررسی بود، لیکن شناسائی و تمایز ژنوتیپ‌ها نیاز به استفاده از مجموعه‌ای از صفات متمایزکننده دارد. بر این اساس مشخص شد وزن و ابعاد میوه می‌تواند در تمایز ژنوتیپ‌ها نقشی اساسی داشته باشند. در کل نتایج این تحقیق نشان داد که خصوصیات مورفولوژیکی می‌تواند به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم برای شناسایی و ارزیابی واریته‌ها و ژنوتیپ‌های فندق باشد.

جنگل فندقلو؛ تنوع مورفولوژیکی؛ صفات کمی و کیفی؛ ارزیابی ژنوتیپ؛ وزن میوه

جنگل شناسی و اکولوژی جنگل