مطالعه عوامل مؤثر در تخریب ارسباران و بررسی راهکارهای علمی و عملی موجود با استفاده از آنالیز سلسله مراتبی AHP و همپوشانی وزنی مطابق تحلیل شبکه ای ANP در GIS، مطالعه موردی: شمالغرب ایران، ارسباران، حوضه آبخیز مردانقم چای
پذیرفته شده برای پوستر XML
نویسندگان
عضو هیأت علمی- دانشگاه آزاد
چکیده
ارسباران، به شکل اکوتون با غنای بالایی از تنوع گونه ای فون و فلور و بعنوان یکی از ذخایر باارزش ژنی در شمالغرب کشور استقرار یافته است و متأسفانه طی دهه های اخیر، بعلّت اثر عوامل مختلفی دچار تخریب شده است. این مطالعه جهت تعیین عوامل مؤثر بر تخریب پوشش جنگلی و بررسی راهکارهای مناسب جهت کاهش آن در حوضه مردانقم چای صورت گرفته است. برای نیل به این هدف، با استفاده از تصویر ماهواره ای SPOT 5 نقشه های رقومی مورد نیاز تهیه و با استفاده از نظرات کارشناسی، اقدام به تعیین و وزن دهی عوامل اثرگذار در تخریب (6 معیار اصلی و 24 زیرمعیار) و راهکارهای موجود (5 شاخص اصلی و 17 زیرشاخص) با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که از بین 6 معیار اصلی (با ضریب ناسازگاری 03/0)، پارامترهای مربوط به کاستی های مدیریتی بیشترین نقش و فاکتورهای مؤثر در توالی اتوژنی کمترین نقش را در تخریب اکوسیستم جنگلی دارند. در بررسی راهکارهای موجود، (با ضریب ناسازگاری 04/0)، توجه به تولیدات جنگل دارای بالاترین وزن نسبی و راه حل های مربوط به بخش مدیریتی پایین ترین وزن نسبی را دارا شد. در این تحقیق با بررسی اولویت های تولیدی ارسباران براساس قابلیت ها و توان اکولوژیکی آن، مشخص شد که از پنج نوع چالش های تولیدی جنگل (با ضریب ناسازگاری 01/0)، تولیدات محصولات غیرچوبی جنگل دارای بالاترین اهمیت و توسعه صنعت گیاهان دارویی در حاشیه، دارای کمترین اهمیت در چالش های تولیدی منطقه جهت کاهش اثرات تخریبی منطقه دارند. در گام نهایی تحقیق با استفاده از همپوشانی وزنی لایه ها (خصوصیات فیزیوگرافیکی، هیدرولوژیکی، ادافیکی، کاربری اراضی، زمین شناسی و ...) در GIS به روش تحلیل شبکه ای ((ANP جهت بررسی قابلیت های تولیدی گیاهان دارویی ارسباران بعنوان زیرشاخص اثرگذار و بعنوان بخش مهمی از محصولات فرعی منطقه پرداخته شد.
کلیدواژه ها
موضوعات