پذیرفته شده برای پوستر

¹داود علیقلیزاده ؛ ²سید ابراهیم صادقی؛ ³یونس رستمی کیا

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان اردبیل

²عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

³بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران.

مناطق جنگلی استان اردبیل بخصوص جنگل حاتم مشی واقع در شمال غربی جنگل‌های ارسباران از لحاظ ذخیره‌گاه ژنتیکی درختان بلوط و شرایط خاص اکولوژیکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. طی بررسی هایی که به منظور شناسایی حشرات گالزای درختان بلوط در مناطق جنگلی این استان انجام گرفت، زنبور گال زای گونه‌ی Cynips Korsakovi Belizin با تراکم و پراکنش گسترده نسبت به سایر زنبورهای گالزای بلوط مشاهده گردید. این زنبور برای اولین بار از کشور از استان های اردبیل و ارسباران گزارش گردید. گال‌های این زنبور فقط روی گونه‌ی بلوط اوری (Quercus macranthera) مشاهده شد. با مشاهده اولین علائم تشکیل گال‌، یادداشت‌ها ونمونه برداری‌های هفتگی صورت گرفت. از اواخر تیرماه فعالیت لاروهای سن اول این زنبور در داخل حجره‌ها(گال)انفرادی در پشت برگ‌ها مشاهده گردید. حجره‌های (گال) متعددی در کنار یکدیگردر پشت برگ تشکیل می گردد. این حجره ها (گال‌ها) در طرفین رگبرگ اصلی سطح زیرین برگ بصورت دو ردیف موازی مشاهده گردید که روی آن ها توسط پرزهای شیری رنگ پوشیده شده بودند. با ادامه فصل رویشُ رنگ پرزها بتدریج از قهوه ای روشن به قهوه‌ای تیره تغییر می یابد. وجود متراکم پرزهاُ شکل پشمالو به گال این زنبور می دهد. از داخل هر حجره (گال) فقط یک زنبور گالزا خارج گردید. مراحل رشد لاروی و شفیرگی نیز در داخل گال صورت می‌گیرد. در این بررسی با جمع آوری یکصد نمونه گال از هر منطقه‌ی مورد مطالعه‌، بطور میانگین اندازه هر توده گال 5 سانتی متر، وزن هر توده گال 9 گرم‌‌، تعداد حجره‌های تشکیل دهنده در هر توده 32 عدد و تعداد زنیورهای ظاهر شده‌ی عامل گالزا از هر توده ی گال در آزمایشگاه 10 عدد برآورد گردید. بیشترین تراکم این گال به ترتیب در مناطق جنگلی اندبیل خلخال، مناطق جنگلی فندوقلو و مناطق جنگلی حاتم مشسی برآورد گردید.

زنبور گالزای Cynips Korsakovi Belizin؛ بلوط اوری؛ اردبیل

جنگلداری و مدیریت جنگل