پذیرفته شده برای پوستر

¹داود علیقلیزاده ؛ ²سید ابراهیم صادقی

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان اردبیل

²عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

در مناطق جنگلی استان اردبیل، گونه‌های متعددی از زنبورهای گالزا از روی درختان بلوط شناسایی شده است. گونه‌ی Neuroterus guercusbacccurum Linnaeus به علت دوشکلی جنسی و همچنین عامل خزان زود هنگام برگ‌های درختان بلوط در مناطق جنگلی حاتم ‌مشی (در امتداد جنگلهای ارسباران)از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این تحقیق برخی از ویزگی های زیستی این زنبور در سه منطقه‌ی جنگلی استان اردبیل بررسی گردید. زمان تشکیل نسل‌های جنسی زنبور گالزا روی بلوط اوریQuercus macranthera در جنگل حاتم مشسی وقینرچه واقع در امتداد جنگل-های ارسباران، در مناطق جنگلی اندبیل خلخال و نیز در جنگلهای فندقلو بررسی گردید. در مناطق مطالعه شده، گال‌های این زنبور فقط روی بلوط اوری مشاهده شد. نسل جنسی زنبور گال های خود را در اوابل فصل رویشی بر روی شاتون‌ها تشکیل می دهد گال های نسل غیر جنسی در اواسط فصل رویشی بر روی همان گونه ی بلوط مشاهده شد. گال‌های تشکیل شده بر روی شاتون بطور متوسط به قطر یک سانتی‌متر، توپی شکل به رنگ سبز روشن با دیواره‌ی سفت بوده که در ادامه‌ی رشد، دیواره‌ی گال نرم و شفاف شده که بعداز ظهور و خروج زنبور گالزا از داخل گال دیواره‌ی گال چروکیده و آثار آن نا مشخص می‌شود. گال های نسل غیر جنسی زنبور در سطح زیرین برگ‌ درخت میزبان تشکیل می شود. گال ها سخت ومحکم بوده، بطور متوسط نیم سانیمترقطر داشته و پولکی شکل می‌ باشند. گال‌های نسل غیر جنسی، ابتدا کرمی رنگ بوده و بتدرج صورتی و نهایتا خاکستری رنگ شده و قبل از خزان برگ‌ها بر روی زمین می ریزند. زمستان گذرانی زنبور گالزا به فرم غیر جنسی در داخل گال ‌های ریخته شده بر روی زمین می‌باشد. در این بررسی بیشترین تراکم گال‌های غیر جنسی پشت برگ به‌ترتیب در مناطق جنگلی حاتم مشسی ، مناطق جنگلی فندوقلو و مناطق جنگلی اندبیل خلخال ثبت گردید.

Neuroterus guercusbacccurum Linnaeus؛ Quercus macranthera؛ گال بلوط؛ اردبیل

جنگلداری و مدیریت جنگل