پذیرفته شده برای پوستر

¹محمدباقر خورشیدی بنام ؛ ²رسول کنعانی نوتاش؛ ³داوود حسن پناه

¹استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانشرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

²کارشناس، بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانشرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

³مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی اردبیل

کتان Linum csitatissimum L. جهت استفاده از دانه و الیاف آن کشت می‌گردد. در سال‌های اخیر به جهت پیشرفت الیاف مصنوعی و رقابت آن با الیاف طبیعی، کشت کتان به عنوان استفاده از الیاف سال به سال تحلیل رفته است. گیاهانی یکساله، دو ساله یا چند ساله، علفی یا بوته‌ای از آسیای جنوب شرقی، افریقای شمالی و اطراف مدیترانه و نیز هندوستان بصورت کپسول بسته و یا باز گزارش شده است. کتان وحشی که دارای کپسول باز می‌باشد به وسیله موتاسیون تبدیل به کتان کپسول بسته شده و با هیریداسیون نسبت الیاف کمتر شده در مقابل دانه‌ها درشت‌تر و نسبت روغن آن افزایش یافته است. سازگاری وسیع به شرایط معتدل، گرم و خشک (در اکثر مناطق دنیا) و سرما (مناسب کشت در مناطق مرتفع و با عرض جغرافیایی بالا دارد. روغن کتان زود خشک شونده است و بیشتر در صنعت رنگ سازی از از ان استفاده می‌گردد. کنجاله دانه با 43 تا 46 درصد پروتئین و 8%-5% روغن برای تغذیه دام و در صنایع غذایی به کار می‌رود. الیاف کتان در تهیه لباس‌های مختلف به خصوص ملافه، زیرپوش، لباس تابستانی، روتختی، رومیزی، پرده و غیره به کار می‌رود. دانه کتان که تنها قسمت مورد استفاده گیاه در داروسازی است، رنگ قهوه‌ای روشن (در برخی سفید) بدون بو، شفاف، لغزنده، به طول 4 تا 5 میلی‌متر و به ضخامت 5/1 میلی‌متر، ضد سرطان و برای کنترل قند و فشار خون، کاهش کلسترول خون بکار می رود. 13 گونه کتان از مناطق مختلف استان تشخیص و جمع‌آوری گردید. بوته ها در نقاط مشکل در پناه سنگ‌ها و در شیب‌های تند و یا ارتفاعات سردسیر پراکنده بودند. اصلاح و حفظ تنوع ژنتیکی گونه‌های کتان برای توسعه دامداری، حفظ مراتع و زراعت در مناطق کم آب، مناطق با شرایط سخت و یخبندان، اراضی کوچک و شیب‌های تند الزامی به نظر می‌رسد.

روغن؛ پروتئین؛ کنجاله؛ رنگ سازی

مراتع ارسباران