پذیرفته شده برای پوستر

¹سمیرا ساسانی فر ؛ ²اسماعیل شیدای کرکج؛ ²مهدی یونسی حمزه خانلو

¹دانشگاه ارومیه- دانشکده منابع طبیعی- گروه جنگلداری

²دانشگاه تبریز

مراتع جزء اکوسیستم‌های طبیعی و دینامیک کره زمین هستند. شواهد علمی نشان می‌دهد آتش از ابتدای حیات به‌عنوان تهدیدکننده بشر و محیط زیست آن محسوب می‌شده و اثرات آتش بر بخش‌های عملکرد و ساختار اکوسیستم، بسته به شدت، زمان، منطقه و نوع مدیریت آن متغیر بوده است. هدف این مقاله بررسی اثرات آتش بر بخش‌های زنده و غیر زنده اکوسیستم مرتعی و کاربردهای ترویجی بر این اکوسیستم می‌باشد. مرور مطالعات انجام شده در این خصوص حاکی از آن است که آتش به عنوان روشی آسان برای تغییر و اصلاح رویشگاه، کاهش آفات و امراض، ایجاد فضا برای مناطق مسکونی، زراعت، حفاظت و بالا بردن ارزش‌های تنوع زیستی، افزایش حاصلخیزی، اصلاح مرتع و مبارزه با گیاهان غیرخوشخوراک چوبی استفاده می‌شود. علاوه بر این‌ کاربردها، با آگاهی از جنبه‌های مختلف آن می‌توان در استفاده از جنبه‌های مثبت آتش به عنوان یک راه اصلاحی مرتع بهره جست طوری که استفاده از آتش سبب افزایش تولید اکوسیستم و امنیت همه جانبه زندگی انسان شود. در مقابل، آتش می‌تواند معایبی از جمله کاهش تولید کوتاه‌مدت مرتع، آلودگی آب و آلودگی هوا داشته باشد، لذا با افزایش اطلاعات می-توان، رفتار اکوسیستم‌های مرتعی در میزان مقابله با آتش را پیش‌بینی کرد و این منجر خواهد شد تا فرایندهای اعمال مدیریت طوری اتخاذ شود که سبب آسیب‌پذیری آن در مقابل آتش نشود. در این خصوص فصل و زمان آتش‌سوزی، نوع تیپ گیاهی و وضعیت اقلیمی منطقه از مهمترین نکته‌هایی است که در استفاده از آتش باید به آن توجه کرد. نتیجه کلی این بررسی نشان می‌دهد بخش‌های مختلف شامل موجوادت زنده و غیرزنده درگیر با آتش و پاسخ‌های آن‌ها در قالب یک مدل مفهومی آتش‌سوزی در اکوسیستم و ارتباط درونی آنها قابل تصور و تجسم است که برآیند این اثرات بازخوردهایی در یک اکوسیستم دارد که در نهایت محیط زیست و زندگی بشر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند.

آتش؛ مرتع؛ عملکرد و ساختار اکوسیستم؛ موجودات زنده؛ بخش غیرزنده

مراتع ارسباران