پذیرفته شده برای ارائه شفاهی

احمد علیجانپور

دانشکده منابع طبیعی

گیلاس وحشی یکی از درختان پهن‌برگ و مرغوب جنگل‌های شمال و ارسباران محسوب می‌شود که به‌طور پراکنده در رویشگاه‌های خاص گسترش دارد. با توجه به ارزش بالای چوب این گونه می‌توان در غنی‌سازی توده‌های جنگلی، فعالیت‌های بیشه‌زراعی و احیای توده‌های جنگلی تخریب شده ارسباران از آن استفاده کرد. هدف از این بررسی، تعیین ویژگی‌های کمی و کیفی پایه‌های گیلاس وحشی در جهت‌ها مختلف جغرافیایی است. منطقه مورد مطالعه حوزه کلیبر‌چای و ایلگنه‌چای جنگل‌های ارسباران است. در سه دامنه ارتفاعی از 1000 - 700 متر، 1500 -1000 و 2000-1500 متر و در سه جهت اصلی، 5 قطعه نمونه دایره‌ای شکل 5 آری با روش انتخابی در رویشگاه‌های گیلاس وحشی پیاده‌گردید (در مجموع 45 قطعه نمونه). سپس قطر برابر سینه تمام گونه‌ها، قطر بزرگ و کوچک تاج پایه‌های گیلاس وحشی، ارتفاع نزدیک‌ترین و قطورترین درخت به مرکز قطعه نمونه همچنین منشا و سلامت پایه‌ها مورد ارزیابی قرار‌گرفت. نتایج نشان داد که میانگین قطر برابر سینه (سانتی‌متر) در دامنه-های شمالی (12/30) به‌طور معنی‌داری بیشتر از دامنه‌های غربی (10/58) و دامنه‌های شرقی (10/61) است (α=.05). همچنین میانگین قطر تاج پایه‌های گیلاس وحشی در دامنه‌های شمالی (3/32) به‌طور معنی‌داری بیشتر از دامنه‌های شرقی (2/78) و دامنه‌های غربی (1/7) است. در توده‌های مورد بررسی گیلاس وحشی به‌صورت گونه همراه ظاهر شده و بیشترین درصد آمیختگی آن در جهت غربی (15/4 %) ثبت شد. بیش از 58/4% پایه‌های گیلاس وحشی قرار‌گرفته در قطعات نمونه سالم و 75/1% آنها شاخه‌زاد هستند. وضعیت کیفی توده‌های مورد بررسی در دامنه‌های شمالی مناسب‌تر از دو دامنه دیگر است.

ارسباران؛ گیلاس وحشی؛ جهت دامنه؛ ویژگی های کمی و کیفی

جنگل شناسی و اکولوژی جنگل